روزهای آخر صفر که میرسد، مشهد شوروحال دیگری میگیرد. برخی مجاوران به عشق خدمت به زائران پیاده، خود را آماده میکنند، زیرا آنان معتقدند که میهمان آقا امامرضا (ع) میهمان آنهاست و خدمت به زائرانش، رضایت امامرضا (ع) را بهدنبال خواهد داشت.
ساکنان منطقه ۱۲ هم بهجای برپایی ایستگاههای کوچک در گوشهوکنار منطقه، همه با هم یکجا جمع شده و ایستگاهی بزرگ برپا کردهاند. یکی از این ایستگاهها را اهالی بولوارشاهنامه در ابتدای ورودی این بولوار و دیگری را جوانان محله اقدسیه در نبش آزادی ۱۴۱ برپا کردهاند.
ایستگاه صلواتی شهدای بولوارشاهنامه که با همکاری هیئات مذهبی و ساکنان بولوارشاهنامه برپا شده، در ورودی این بولوار قرار گرفته و خدمات مختلفی، ارائه میدهد. سیدعباس رضوی یکی از فعالان اجتماعی دست اندرکار در راهاندازی ایستگاه با اشاره به این موضوع که این ایستگاه با همت و تلاش بهجاماندگان قافله اربعین حسینی برپا شده است، میگوید: «درواقع جرقه اولیه برپایی این ایستگاه را اعضای هیئت محبان حضرت رقیه (س) محله چهاربرج زدند.
اعضای این هیئت که بنا بهرسمی هرساله، اربعین به زیارت امامحسین (ع) میرفتند، متأسفانه امسال موفق به حضور در این مراسم حسینی نشدند و این اتفاق تاثیر بدی روی بچههای هیئت گذاشت. آنها که از قافله زائران اربعین حسینی جامانده بودند، به فکر خدمترسانی به زائران پیاده حریم رضوی افتادند.
بعد از آن، پیشنهاد این طرح در جلسه شورای اجتماعی محله و سپس در معاونت فرهنگی شهرداری منطقه مطرح شد. حسینپور، معاون فرهنگیواجتماعی منطقه، حمایت مالی و معنوی خود را از این طرح اعلام کرد و هزینههای نصب داربست و چادر ایستگاه را برعهده گرفت.
بهدلیل انتساب این ایستگاه به اهالی و ساکنان بولوارشاهنامه، در ابتدا قرار بود ایستگاه در بولوارشاهنامه برپا شود، حتی بخشی از داربست ایستگاه نیز ساخته شد، اما با مخالفت پلیسراهور و جریمه نقدی ۱۰۰ هزار تومانی بهناچار ایستگاه به ابتدای ورودی بولوارشاهنامه و روبهروی بیمارستان طالقانی منتقل شد.
برای نامگذاری نیز به پیشنهاد همه دستاندرکاران و بچههای هیئت، برای ادای احترام به شهدای فداکار جنگ تحمیلیِ ساکن در بولوارشاهنامه، ایستگاه به نام «شهدای بولوارشاهنامه» مزین شد.»
ایستگاه شهدای بولوارشاهنامه با مساحت ۲۵۰ متر و ۱۴ غرفه، خدماتی نظیر ماساژ، کمکهای پزشکی، توزیع موادغذایی و بستههای فرهنگی و تبلیغاتی و... را برای زائران حریم رضوی انجام خواهد داد.
رضوی با اشاره به همکاری اهالی بولوارشاهنامه در برپایی ایستگاه میگوید: «بسیاری از اهالی با کمکهای نقدی و غیرنقدی خود ازقبیل تهیه لیوان یکبارمصرف، موادغذایی، پتو و سایر اقلام موردنیاز در این امر مشارکت کردهاند. تعدادی نیز اعلام کردند نذریهای خود را که در گذشته، در منزل یا دربین اهالی تقسیم میکردند، امسال به ایستگاه خواهند آورد و دربین زائران رضوی تقسیم خواهند کرد.
شهروندانی مانند محمد فهمیده و خانم دبیری نیز خانه خود را دراختیار زائران و خادمان رضوی قرار دادهاند. همچنین هیئتامنای ۲۷ مسجد بولوارشاهنامه موافقت خود را برای دراختیار گذاشتن آشپزخانه مسجد برای طبخ غذا و محیط مسجد برای استراحت و خواب زائران اعلام کردهاند.
درکنار خادمان محله، ۱۵ نفر از اهالی کرمان نیز با تقدیم یک تن خرما و طبخ هزار پرس غذا بهعنوان میهمانان این ایستگاه، به خدمترسانی مشغول شدهاند. ۱۵ نفر از اهالی قزوین نیز بهعنوان خادمان زائران رضوی به ما پیوستند.»
عباس باروتکوب، یکی دیگر از دستاندرکاران فعال در ایستگاه، با اشاره به اولین تجربهاش در برگزاری این ایستگاه میگوید: «باوجودیکه امسال اولینباری بود که برپایی ایستگاهی با چنین وسعت و خدمات را در بولوارشاهنامه تجربه میکردیم، با عنایت و توجه خاص امامرضا (ع) توانستیم تاحدی سربلند شویم؛ البته کمکاریها و مانعتراشیهایی ازطرف برخی ارگانها وجود داشت که امیدواریم در سالهای بعد شاهد آن نباشیم. همه شهروندانی که دوست دارند در این امر انساندوستانه به ما کمک کنند، میتوانند در ایستگاه صلواتی شهدای شاهنامه حضور یابند.»
ایستگاه صلواتی شهدا که بچههای هیئتی محله اقدسیه ادارهاش میکنند، امسال وارد دهمین سال برپاییاش شده است. این ایستگاه یکی از ایستگاههای قدیمی و بزرگ صلواتی محور مشهد- قوچان است که امسال نبش آزادی ۱۴۱ برپا میشود.
شعبانی، مؤسس ایستگاه صلواتی شهدا، از اولین روزهای تأسیس آن میگوید: «تا قبل از برپایی این ایستگاه، روزهای آخر ماه صفر هنگامی که از حاشیه بزرگراه آزادی عبور میکردم، شاهد عبور زائران پیادهای بودم که با چهرههای خسته و کمترین امکانات درحال رفتن به زیارت امامرضا (ع) بودند.
تماشای زائران برایم مسرتبخش بود؛ بهویژه که بیشتر این افراد روستاییانی بودند که فقط به عشق زیارت امامرضا (ع) و با توکل به او حرکت کرده بودند. برخی از آنها با کمترین مواد غذایی، لباس و کفش نامناسب به حرم مطهر میرفتند. از همان زمان و قبل از برپایی ایستگاه به اندازه توان مالی که داشتم، غذا و برخی دیگر از مایحتاج زائران را تهیه میکردم و در مسیر حرکت زائران پیاده، اقلام را به آنها اهدا میکردم.
بعد از چند سال به فکر راهاندازی ایستگاه استقبال از زائر افتادم و ۱۰ سال قبل، اولین ایستگاه صلواتی را به وسعت ۱۲ متر راهاندازیکردم و با چای و مختصر غذای آماده از زائران پیاده پذیرایی میکردم. وقتی میدیدم میتوانم با یک پذیرایی مختصر، لبخند رضایتی بر لبان زائران پیاده امامرضا (ع) بنشانم، احساس شادی و رضایت قلبی وجودم را انباشته میکرد.»
شعبانی در ادامه میگوید: «بعد از برپایی موفقیتآمیز اولین ایستگاه پیاده زائر، نیت کردم که در سالهای بعد نیز ایستگاه صلواتی را برپا کنم. برخی آشنایان و اعضای هیئت محله که از این موضوع آگاه شده بودند، با کمکهای مالی و حضور خود به یاریام آمدند.
در سال بعد با همین کمکهای مردمی، موفق به برپایی ایستگاهی صلواتی به وسعت ۲۰۰ متر شدم. درواقع این عنایت امامرضا (ع) بود که ما توانستیم در سال دوم برپایی ایستگاه صلواتی، این همه پیشرفت کنیم؛ عنایتی که تا امروز نیز ادامه دارد. در سالهای بعد متراژ ایستگاه از ۲۰۰ متر به هزار متر و ۲ هزار متر رسید و امسال در دهمین سال برگزاری نیز به وسعت ۵ هزار مترمربع رسیده است.»
شعبانی سپس به برخی خدمات رفاهی این ایستگاه اشاره میکند و میگوید: «ایستگاه هیئت با داشتن چند غرفه مجهز برای پخت غذا، هر روز با سه وعده غذای گرم و میانوعده میوه، پذیرایی از زائران را برعهده دارد. در بخشی دیگر از ایستگاه چند ماساژور حرفهای، ماساژ و رسیدگی به زائران خسته را انجام میدهند و درصورتیکه زائران احتیاج به مداوا و بستن زخمها و جراحاتشان داشته باشند، به غرفه خدمات پزشکی، معرفی میشوند و پزشکان متخصصی که داوطلبانه در ایستگاه حضور یافتهاند، آنها را ویزیت میکنند و داروی لازم برای مدت سه روز را دراختیار آنان قرار میدهند.
پزشکان متعهد و خوب محله جاهدشهر و الهیه مانند دکتر محمدباقر گلکار و فاطمهزهرا دودمان و دیگر دکترهای منطقه با اعلام آمادگی و حضور در ایستگاه، خدماتدهی رایگان به زائران را انجام خواهند داد. در بخش دیگر، استراحتگاهی به وسعت ۴۰۰ متر برای بانوان و مکان مستقل دیگری با همین متراژ برای آقایان پیشبینی شده است.
۵۰۰ تخته پتو نیز به همین منظور فراهم شده است که دراختیار زائران قرار میگیرد. همچنین ۱۰ چشمه سرویس بهداشتی در محل ایجاد شده است. ۲۰۰ متر از مساحت ایستگاه نیز به پارکینگ اختصاص داده شده است تا رفتوآمد افراد و خادمان، مزاحمتی برای عبورومرور خودروهای گذری در بزرگراه ایجاد نکند.»
درکنار انجام خدمات رفاهی برای زائران پیاده، خدمات فرهنگی و تبلیغی نیز برای آنها درنظر گرفته شده است. شعبانی در تشریح این موضوع میگوید: «در این ایستگاه، نمایشگاهی به نام امامشناسی برای معرفی شخصیت والای امامرضا (ع) برپا شده است و کارشناسان مذهبی به تبیین موقعیت و شرایط جامعه و حکومت در زمان امامرضا (ع) و دوران مبارزات و دلایل قبولی ولایتعهدی از طرف ایشان میپردازند.
برپایی حلقههای معرفت درباره چگونگی آداب زیارت و کسب معرفت برای رفتن به زیارت حضرت امامرضا (ع) و بیان احادیث معروف درباره ثواب زیارت آن حضرت را هم کارشناس مذهبی برعهده دارد.
در همین راستا، بچههای فعال و خلاق هیئت، نشریهای را به نام «زیارت» تولید کردهاند که ازطریق فضای مجازی دراختیار زائران پیاده قرار خواهد گرفت. همچنین در این ایستگاه هر سه وعده نماز به جماعت برگزار میشود و امامجماعت نیز بحثهای معرفتشناسی و مذهبی را بیان خواهد کرد.»
شعبانی در ادامه با اشاره به وجهتسمیه ایستگاه که به نام شهدای مشهد است، میگوید: «سه سال قبل با تلاش اهالی و جوانان عزادار مسجد جوادالائمه (ع) محله اقدسیه، هیئتی به نام هیئت شهدا به نیت شهدای اسلام از صدر اسلام و زمان پیامبر تا شهدای مدافع حرم، تشکیل شد و از آن زمان ایستگاه به نام «ایستگاه شهدای مشهد» نامگذاری شده است؛ البته این موضوع تنها در حد یک نامگذاری ساده نیست و جوانان هیئت، برنامههای تبلیغی و فرهنگی متنوعی را برای معرفی شهدای محله و سیره و رفتار آنان، سرداران شهید مشهد و شهدای مدافع حرم که در مظلومیت شدیدی بهسر میبرند، ترتیب دادهاند.»
در هنگام ورود به ایستگاه شهدا، چیزی که بیشتر از همه توجهمان را جلب میکند، حضور چشمگیر نوجوانان و جوانان کمسنوسال منطقه در ایستگاه است. شعبانی در توضیح این مطلب میگوید: «۲۰۰ خواهر و برادر از اهالی محلات جاهدشهر، الهیه، اقدسیه، منزلآباد و یوسفیه بهصورت داوطلبانه و در سه شیفت هشتساعته به خدمترسانی به زائران مشغول هستند.
بیشتر این افراد نوجوانان و جوانان بین ۱۸ تا ۲۵ سال اعضای هیئت شهدا هستند که حدود یک هفته است بهصورت شبانهروزی در برپایی و نصب چادر و غرفهها حضور دارند. آنها گاه در حین کار به درجهای از خستگی میرسند که بیحال میشوند و بهزور آنان را وادار به استراحت میکنیم. این نوجوانان درکنار کمک به برپایی ایستگاه، بخش زیادی از هزینههای آن را نیز تقبل کردهاند.»
خادمان زیادی از شهرهای مختلف ایران برای خدمت به زائران، داوطلب شده و در ایستگاه صلواتی شهدا حضور یافتهاند. یکی از این خادمان «احسان» معروف ماهعسل است. او که بهدلیل محبت بیدریغ به همسرش که در شب عروسی، دچار حادثه شده و توانایی راه رفتن را از دست داده بود، معروف شد، چندسالی است که به این ایستگاه میآید و با واکس زدن کفش زائران پیاده، ارادت خود را به امامرضا (ع) نشان میدهد.
شعبانی همچنین از حضور دیگر زائران خاص خبر میدهد و میگوید: «ما در این ایستگاه، توفیق میزبانی از پیرزنی هشتادساله را داریم که حالا ۲۱ سالی میشود که هر سال دهه آخر صفر با پای پیاده از چناران به پابوسی امامرضا (ع) میآید. همچنین تعدادی زائر اردبیلی هستند که بعد از ۱۷ روز پیادهروی، برای استراحت به ایستگاه ما میآیند.»
* این گزارش پنج شنبه ۲۵ آبان ۹۶ در شماره ۲۱۴ شهرآرامحله منطقه ۱۲ چاپ شده است.